Familoki to jedne z najbardziej charakterystycznych elementów Śląska, jeden z najlepiej rozpoznawalnych symboli tego regionu. Budowane z cegły budynki wielorodzinne wchodzące w skład osiedli robotniczych miały duży wpływ na kształtowanie się lokalnej kultury. Zajmują w niej szczególne miejsce, często opisywane są w literackich wspomnieniach mieszkańców. Tworzy się w nich lokalna społeczność, wyróżniająca się na tle pozostałych mieszkańców śląskich miast. Przeznaczone były dla pracowników przemysłu ciężkiego, przede wszystkim górników, hutników i urzędników średniego szczebla oraz ich rodzin. Niewielkie mieszkania, składające się z jednego pokoju i kuchni, ze wspólną ubikacją dla całego piętra, zamieszkiwały duże, często nawet ośmioosobowe rodziny. Najbardziej charakterystyczną cechą familoków na Górnym Śląsku są pomalowane na czerwono ramy okien i zewnętrzne parapety. Te okna nie pozostawiają złudzeń – jeżeli widzisz budynek z cegły z rzędami czerwonych okien nie ma wątpliwości, że jesteś na Górnym Śląsku. O farbie używanej do ich malowania krążyły ponoć legendy. Mówiono nawet, że to wyraz poparcia dla komunistów. W rzeczywistości czerwona farba była po prostu łatwo dostępna, pochodziła z hut bądź kopalni. Dziś familoki mają duże znaczenie historyczne, dlatego często obejmuje się je opieką konserwatora i poddaje renowacji. Wciąż ich największym znakiem rozpoznawczym pozostają pomalowane na czerwono okna.
